Mijn openingszin bij het onderwerp statistiek is standaard: “Als je ergens een grafiek ziet, word je sowieso genept.” Statistiek op het mbo is geen verplicht onderdeel, maar ik probeer de studenten via statistiek wat wereldwijzer te maken.
Leerlingen en studenten zijn naar mijn mening trouwens veel beter in staat dan wij volwassenen om te accepteren dat internet vol staat met fake news en manipulatieve sluikreclame. Ze kunnen er ook beter mee omgaan.

Na de bankencrisis, het belastingdienstschandaal en een justitieminister met strafblad ben ik bovendien voorzichtig met een uitspraak over de betrouwbaarheid of authenticiteit van een website.

Waar we ze wél voor moeten waarschuwen is fraude via mail en social media die zogenaamd afkomstig is van een betrouwbare bron of bekende. Daar zit ons grootste en gevaarlijkste beveiligingslek.

Er zijn checklists in omloop waarmee je de betrouwbaarheid van een website zou moeten kunnen vaststellen. Die checklists bieden wel wat houvast maar zijn zeker geen garantie. Het is namelijk niet moeilijk om een website te maken die volgens zo'n checklist betrouwbaar lijkt. Ik leer mijn leerlingen daarom liever zelf na te denken.

Misschien ben ik hier het braafste jongetje, maar sinds ik een eigen bedrijf heb (nu 14 jaar), heb ik geen illegale software meer op een computer gezet. Ik betaal graag voor iets dat goed werkt. De komst van Spotify heeft wat dat betreft de wereld ook veranderd. In één klap was er een antwoord op het illegaal downloaden van muziek en films.

Als docent heb ik geen commercieel belang bij alles wat ik voor school maak. Mijn filmpjes sluiten consequent af met: Dit materiaal mag vrij door iedereen worden gebruikt. Wat dat betreft geloof ik in een maatschappij waarin we kennis delen in plaats van afschermen.

Plagiaat vind ik trouwens een lastig begrip. Pythagoras heeft z’n eigen stelling toch ook niet bedacht? En dat geldt voor veel producten waar copyright op rust. 

Veel commerciële bedrijven hebben speciale onderwijslicenties, zodat hun product goed en betaalbaar in het onderwijs gebruikt kan worden. Dat is een win-win situatie, want als het product in het onderwijs aanslaat, is de kans groot dat leerlingen later in hun werk bereid zijn om een commerciële licentie aan te schaffen.

Toen ik verantwoordelijk was voor de marketingcommunicatie van HIAB loader cranes (een Zweeds productiebedrijf), moest een team onder mijn leiding de commerciële en technische informatie van ca. 50 verschillende complexe machines in 17 talen organiseren, bijhouden en geschikt maken voor alle online en offline media.

De bronnen van deze informatie waren ontwerpbureau’s, fotostudio’s, product managers en vertaalbureau’s in vier verschillende landen. Samen met een communicatiebureau hebben we deze klus geklaard door een single source content management systeem te bouwen waarin de informatie kon worden opgeslagen en online bewerkt.  Vanuit dit systeem werden alle kanalen zoals websites, brochures, persberichten etc. gevoed.

Het op efficiënte wijze organiseren van informatiebronnen is daarom voor mij geen enkel probleem. Zoals aangegeven bij 2.2.2 geef ik alle documenten  (keynotes, toetsen, readers) consequent een bestandsnaam waarin niet alleen het onderwerp in staat, maar ook een code voor schooltype, niveau en leerjaar. 

3.3

MEDIAWIJSHEID

Creatief: Het openen van een Instagram account in maart 2020, om tijdens de corona lockdown contact te blijven houden met de leerlingen. Ik heb Instagram gebruikt voor livestreams en gebruik het nog steeds voor vraag en antwoord.

Kritisch: Een groot deel van mijn rol als docent bestaat uit opvoeding en coaching. Ik vind het belangrijk om een goed voorbeeld te geven. Van mij dus geen compromitterende foto’s op facebook, of ongenuanceerde uitspraken op twitter.

Bewust: Ik probeer alles uit en wat ik nuttig vind blijf ik gebruiken. Op dit moment heb ik voor het onderwijs een website, een YouTube kanaal en een Instagram account. Dat is nu voldoende.

Ik vind het te makkelijk om te stellen dat de digitale wereld teveel afsnoept van de tijd die jongeren met hun ouders (/leerkrachten) doorbrengen en dat we daardoor als ouders (/leerkrachten) minder gelegenheid hebben om jongeren op te voeden. Of dat de digitale wereld de jongeren zo in de greep houdt dat er geen opvoeden meer tegenaan is. Vóór de digitale wereld keken jongeren teveel televisie. Dáárvoor lazen ze teveel stripboeken. Spelen ze teveel geweldadige games? Vroeger maakten ze geweren van plankjes en schoten ze hun vriendjes dood bij het soldaatje spelen. Ik geloof niet dat de opvoeding van jongeren meer wordt beïnvloed door de digitale wereld dan door de tijdgeest waarin ze leven. De digitale wereld is daar gewoon onderdeel van.

Dit wordt ook (deels) onderschreven door een onderzoek van Patti Valkenburg, hoogleraar Media, Jeugd en Samenleving aan de Universiteit van Amsterdam. Haar onderzoek richt zich vooral op digitaal mediagebruik in de thuissituatie. Daaruit blijkt dat "jongeren van nu intelligenter zijn en meer zelfvertrouwen hebben dan de generatie die niet is opgegroeid met een tablet of smartphone in de hand. Ook zijn ze een stuk zelfbewuster. Stuk voor stuk competenties die van pas komen op school.

Valkenburg stelt dat jongeren door hun veelvuldige mediagebruik in de thuissituatie ook digitale geletterdheid ontwikkelen. "Het is een goede aanvulling op wat er op school van hen wordt verwacht."

Zie ook §2.2.6 en §3.1.2.

Ik vind veel digitale leerbronnen te kinderachtig voor de doelgroep die ze beogen, meestal vanwege de kinderachtige illustraties en clip-arts bij de opgaven. Ik denk dat ik de leerlingen volwassener benader dan mijn collega’s en ook meer een beroep doe op hun zelfstandig handelen. De leerbronnen die ik selecteer passen daarbij.

Een mooi voorbeeld vind ik de IXL reken- en wiskundesite die een compleet en online oefenprogramma aanbiedt.

Ik ben voorstander van mobiele telefoons in de klas. Een groot voordeel van mobieltjes in de klas is dat alles wat ermee gebeurt, concreet wordt in de klas en daarmee ook bespreekbaar gemaakt kan worden. Gemanipuleerde nieuwsberichten, grensoverschrijdend gedrag in filmpjes, grof taalgebruik enzovoort. Maar ook pestgedrag, dat tegenwoordig voor een groot deel online gebeurt, wordt zichtbaar in de klas. En daarmee kun je het benoemen en bespreken.

Zie ook §3.3.4. Zowel Noorderpoort als Ubbo Emmius hebben een antipestprotocol. Hiernaast staan de linken naar de verschillende documenten. 

Het protocol van Ubbo Emmius is aanzienlijk uitvoeriger en gaat ook in op de aanpak van pestgedrag.